دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

معرفی منشآت شمس‌المعالی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
صفحات ۱۱۴- ۹۱ جُنگ خطی شمارهٔ ۴۰۴۸/۳ کتابخانهٔ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران با هشت نامه از شمس‌المعالی نی‌ریز آراسته‌شده است. این صفحات که به خط نسخ کتابت شده‌اند، ابعاد ۱۲ × ۱۸ دارند و دارای رکاب‌اند. مخاطبان این نامه‌ها، مشخص نیست و تنها از درون‌مایهٔ یکی از آن‌ها، نامهٔ چهارم، می‌توان دانست که مخاطب، ابراهیم نام داشته است. میرزا اسحاق با بهره از آرایهٔ «براعت استهلال» یا نیکو آغازی، نامهٔ خود را با آرایهٔ «سلام علی ابراهیم...

زیج کبیر و زیج صغیر (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
 از این دو اثر نسخه‏ اى در دست نیست. نخستین کسى که از این دو رساله نام برده، ابن‏ ندیم است . ابوریحان بیرونى نیز در القانون المسعودى و افرادالمقال  از این رساله ‏ها استفاده کرده و در موارد متعدد آنها را مورد استناد قرار داده است.      در کتاب طبقات الامم از زیج کبیر سخن به میان آمده است .     در اینجا بخش هایى از القانون المسعودى را که به زیج ابوالعباس نیریزى استناد کرده، نقل مى‏کنیم:      «مسئله:...

قصیده عشقیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 قصیده عشقیه: قصیده‏اى عربى در بیان اطوار حقیقت عشق در قلوب مردان الهى که به زبان عشق سروده و در آن بشاراتى است براى قلب عاشق صادق، در حدود چهار صد بیت (سیصد و نود و دو بیت)، در ده اشاره.      همچنان که در ترجمه غزل عطار یاد شد، قطب ‏الدین در جوانى غزلى از عطار شنید که بعدها آن را به عربى ترجمه کرد و در سال 1145 ه . ق.، قصیده ‏اى بر وزن و قافیه...

شرح احوال و زندگانی ارشدالدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ارشدالدین نیریزی(ابوالحسن علی بن محمد بن علی) »
      على بن محمد بن على نیریزى، ملّقب به ارشدالدین و مکنى به ابوالفضل، محدث، فقیه، مفسر، خطیب و امام مسجد جامع عتیق شیراز در سده 6 و اوایل سده 7 ه . ق.      در برخى منابع به اشتباه نام او را محمد و نام پدرش را على ذکر کرده ‏اند . در کتابِ تحفه ‏العرفان فى ذکر سید الاقطاب روزبهان، به او نسبت «تبریزى» داده شده  که تصحیف «نیریزى» است.      از آنجا که ارشدالدین، مدتها امامت مسجد...

شرح حال شعله نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » شرح احوال و زندگانی شعله نیریزی »
     على‌‌رغم اینکه شعله نیریزى در سده 13 و ا وایل سده 14 ه . ق. مى‌‌زیسته،  اما دانسته‌‌هاى ما درباره زندگانى وى اندک و مبتنى است بر گزارشها و اطلاعاتى که برخى از تذکره نویسان فارس به دست داده‌‌اند.      محمدحسین شعاع الملک شیرازى در تذکره شعاعیه ؛ شیخ محمد مفید شیرازى متخلص به داور در تذکره مرآت الفصاحه  و احمد دیوان بیگى شیرازى در حدیقه‌‌الشعرا  به شرح احوال وى پرداخته و اشعارى نیز از او نقل کرده‌‌اند....

البصائر فى علم المناظر(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
از این اثر با عنوان البصائر فى اختصار تنقیح المناظر نیز یاد شده است . این کتاب همچنان که از نام آن آشکار است، اختصارى است از کتاب تنقیح المناظر ؛ کمال‏الدین در سبب تألیف این اثر گفته است: «و بعد فلمّا ساعد القدر على بلوغ الامل من اتمام کتاب تنقیح المناظر لذوى الابصار و البصایر و اسعد الجدّ عند امتطاء صهره الجدّ فاحتوى على خلاصه انظار المحققین و اقتضى حُسن التوفیق ان شرّفه مولانا الامام افضل الانام...

تذکره الاحباب فى بیان التحاب(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
 مهمترین اثر ریاضى کمال الدین فارسى است. این رساله، هر چند مختصر است، امّا اثرى مهم در بیان و استدلال طریقه استخراج «عددهاى متحاب» است. قبل از شروع بحث درباره این کتاب، لازم است به توضیح دو اصطلاح ریاضى بپردازیم: الف - اجزاى یک عدد طبیعى: اجزاى یک عدد طبیعى، اعدادى است که آن عدد بر آنها قابل تقسیم باشد (البته به جز خود عدد طبیعى)، مانند: عدد 6 که اجزاى آن عبارت است از: 1، 2، 3. ب ـ...

شرح احوال و زندگانی کمال الدین فارسی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) »
   کمال الدین حسن بن على بن حسن فارسى، ریاضى‏دان، نورشناس و فیزیک‏دانِ بزرگ فارس در سده هفتم و اوایل سده هشتم هجرى قمرى بود.      قبل از شروع بحث، لازم است یادآور شویم که انتسابِ کمال الدین فارسى به نیریز بدان سبب است که برخى منابع وفات او را در نیریز دانسته ‏انداین مطلب صحیح است ؛ امّا اینکه آیا او اصلاً نیریزى بوده است یا نه، معلوم نیست.      تحقیقات و پژوهش هاى انجام شده، بیشتر درباره آثار و...

خسرو و شیرینِ شعله ی نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشته‌ی تحریر درآمده و سال‌ها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است."   پس از آن که شاعر بزرگ گنجه‌ی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفت‌انگیز مثنوی اوست....

انوار الولایه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
انوارالولایه: منظومه‏ اى عرفانى ـ دینى به فارسى آمیخته به عربى در قالب مثنوى در بحر متقارب که قطب‏ الدین آن را در توحید بارى تعالى، نعت رسول اکرم (ص)، مناقب حضرت امیرالمؤمنین (ع) و موضوعاتى از قبیل معرفت حقیقت انسان، معرفت نفس، معرفت قلب، معرفت عقل و ... سروده است.      این مثنوى در هشت باب بوده که تنها دو باب آن موجود است و باقى آن یافت نشد. این دو باب، شامل بیش از هزار و ششصد...